انباز

یکی از دروس مهم و اساسی علوم دینی، ادبیات عرب است (البته متناسب با ادبیات زمان قرآن و احادیث). برای کسانی که اکنون مشغول خواندن این دروس‌اند پیشنهاد می‌کنم به جزوه «روش تحصیل کاربردی در حوزه‌های علمیه» مراجعه فرمایند و تلاش کنند، تا جایی که امکان دارد، به آن برنامه عمل کنند. (این جزوه را به پیوست تقدیم می‌کنم)

اما برخی از دوستان (که سابقا ادبیات عرب خوانده‌اند) می‌خواهند یک دوره ادبیات عرب را مرور و ضعف‌های احتمالی خود را جبران کنند یا تمرین جدیدی انجام دهند. یکی از پیشنهادها به این دسته از دوستان این است که متن کتاب #الفیه (از ابن مالک) را با این روش بخوانند:

1. مراجعه به لغتنامه‌ها برای یافتن معنای هر واژه‌ای که برایشان مبهم است

(با اولویت یک لغتنامه عربی به فارسی، المعجم الوسیط، اقرب الموارد، المصباح المنیر و به تدریج سایر لغات)

2. تجزیه و ترکیب کامل ابیات شعر الفیه

(پس از آنکه خودشان تجزیه و ترکیب کردند، برای #ارزیابی و #اصلاح و #تکمیل کارشان به کتب تجزیه و ترکیب موجود الفیه مراجعه کنند.)

3. خواندنِ #صحیح (یعنی بدون غلط) و #روان (یعنی بی‌وقفه) و #موزون (یعنی با تشخیص وزن درست) اشعار الفیه، به همراه ضبط کردن صدای خواندن خودشان.

(این کار در تقویت متن‌خوانی، بسیار مؤثر است)

4. نوشتن یک شرح مناسب با زبان و بیان خود، به گونه‌ای که منعکس کننده دو مطلب باشد:

اول: قاعده‌ای که هر قسمت از الفیه بیان می‌کند، با تمام قیود موجود در آن،

دوم: مثالی برای آن قاعده.

(الفیه در موارد زیادی قاعده را در قالب مثال آورده است، و گاهی هم ممکن است قاعده را بگوید ولی مثالی برای آن ذکر نکند. اما شرح ما باید مشتمل بر هر دو بخش باشد. همچنین گاهی الفیه، اصل قاعده را آورده ولی قیود آن را ذکر نمی‌کند. در این مرحله، برای تکمیل هر دو نقص، بهتر یا لازم است به یکی از شروح الفیه مراجعه شود، اما همچنان تمرکز اصلی باید بر روی الفیه باشد.)

لازم است خروجی مراحل 3 و 4 به یکی از اساتید فن عَرضه شود تا حاصل زحمات طلبه را ارزیابی و تصحیح و احیانا تکمیل کند.

اما اگر یکی از #اساتید معظم ادبیات عرب، یک دوره «الفیه» را با همین ملاحظات تدریس و ضبط کند و در اختیار عموم طلاب و علاقه‌مندان قرار دهد، نیاز کمتری به پیدا کردن استاد حضوری خواهد بود. 

این روش، هم برای یادآوری قواعد نحوی و صرفی و تکمیل آنها مفید است و هم برای تمرین و تطبیق قواعد در یک متن (خصوصا که الفیه، متن سختی حساب می‌شود و اگر کسی آن را حل کند، حل متون دیگر برای او آسان‌تر خواهد بود)

ایتا: https://eitaa.com/anbaz60

تلگرام: https://t.me/anbaz60

وبلاگ: http://sdinparasti60.parsiblog.com/