انباز

 

1. زمان انجام برخی از واجبات شرعی، مقطع خاصی از ماه‌های قمری است. به دلیل روایات، عموم مراجع تقلید، ملاک اول ماه قمری را دیده شدن هلال آن ماه می‌دانند؛ البته برخی از ایشان، محاسبات علم نجوم را علامت دیده شدن می‌شمارند. بنابراین از نظر همگی، آنچه از نظر عرفی اول ماه، حساب می‌شود موضوع حکم شرعی است، نه آنچه بر اساس دقت‌ها و در چارچوب اصطلاحات ریاضی به دست می‌آید.

2. از بین مراجع معاصر، حضرات آیات، بهجت، فاضل لنکرانی، نوری همدانی و خامنه‌ای دیدن ماه با چشم مسلح را کافی می‌دانند. بقیه مراجع تقلید دیدن با چشم عادی (غیر مسلح) را لازم می‌دانند.

3. آیة الله #سیستانی و آیة الله #شبیری_زنجانی اعلام کرده‌اند دیدن هلال ماه شوال با چشم غیر مسلح اثبات نشده است. (بر اساس تحقیق بنده، احتمال اعلم بودن این دو بزرگوار، بیش از سایر مراجع محترم تقلید است.)

4. حضرات آیات وحید خراسانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی و خامنه‌ای، جمعه (25 خرداد 1397) را اول شوال و عید فطر دانسته‌اند.

5. حضرات آیات سیستانی و خامنه‌ای، ستاد استهلال رسمی و با امکانات مناسب دارند و سایر مراجع، معمولا بر اساس گزارش‌های مردمی اعلام نظر می‌فرمایند.

6. در گزارش رسمی ستاد استهلال دفتر رهبر انقلاب چنین آمده است:

گزارش‌های رسیده:

... ستادهای استهلال و گروه‌های رصدی در سراسر کشور به همراه تجهیزات رصدی در غروب روز پنجشنبه اقدام به استهلال نمودند که نتیجه آن به قرار ذیل است:

1) مناطقی که هوا صاف بود و هلال با چشم غیر مسلح رؤیت شد:
استان خوزستان: یک گروه 4 نفره در گنبد یادمان شهدای شلمچه (جاده بندر خرمشهر) ابتدا هلال را با تلسکوپ رؤیت کردند. بعد از دقایقی یک نفر از ایشان موفق می‌شود هلال را با چشم عادی نیز رؤیت کند.

2) مناطقی که هوا صاف بود و هلال با چشم مسلح رؤیت شد:
استان خراسان شمالی: ارتفاعات جنوب شرق بجنورد
استان اصفهان: گردنه خروس گلو، بوستان شهدای گمنام درچه، شهرضا
استان مرکزی: اراک، هندودر، محلات
استان فارس: ارتفاعات بابا کوهی شیراز دو گروه، سی‌سخت، لامرد، بوانات
استان چهارمحال بختیاری: تپه نورالشهدای بروجن
استان لرستان: بام لرستان در خرم آباد
استان گلستان: ارتفاعات درازنو
استان تهران: برج میلاد
استان قم: ارتفاعات فردو
استان سمنان: دامغان

3) مناطقی که هوا ابری و غبارآلود بود و هلال رؤیت نشد ... .

 

7. به نظر می‌رسد اگر هلال قابل دیده‌شدن با چشم غیر مسلح بود، اصولا توسط افراد بیشتری دیده می‌شد؛ زیرا در مناطق نسبتا زیادی هوا صاف بوده و هلال با چشم مسلح دیده شده است. در چنین شرائطی احتمال خطای دید آن یک نفر از گروه خوزستان عقلائی خواهد بود.

8. از نظر حضرات آیات سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی، گلپایگانی، صافی گلپایگانی و نوری همدانی، برای اثبات هلال گزارش دو مرد عادل لازم است و خبر یک نفر کافی نیست (مگر آنکه اول ماه از راه دیگری اثبات شود).

9. آیات عظام خوئی، سیستانی، شبیری زنجانی و وحید خراسانی حکم حاکم شرعی (هر فقیه جامع شرائط فتوا) را برای اثبات اول ماه کافی نمی‌دانند.

10. اکثر فقهائی که حکم حاکم شرعی را کافی می‌دانند، معتقدند صِرف اینکه آن مجتهد بگوید «اول ماه برای من اثبات شده» به معنای حکم او نیست؛ ظاهرا فقط مرحوم آیة الله شیخ جواد تبریزی چنین عبارتی را کافی می‌داند.

11. اگر کسی نتواند اول ماه را از راه معتبر شرعی بیابد، باید بنا را بر این بگذارد که ماه رمضان ادامه دارد.

12. همانطور که ملاحظه می‌شود مسئله اول ماه، از بعضی جهات، تابع فتوای فقها است و از بعضی جهات مسئله‌ای موضوعی (و غیر تقلیدی) است. برای تشخیص مسائل فتوائی مطالعه صفحه زیر مناسب است:

http://yon.ir/yFHaO

13. درباره عید فطر امسال (1397 شمسی) به نظر می‌رسد بر اساس مجموع این مطالب، به سختی می‌توان دلیل شرعی یافت که هلال شوال، با چشم غیر مسلح دیده شده است.

طاعات قبول
التماس دعا