انباز

«وَ رَوَى جَابِرٌ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع أَنَّهُ قَالَ إِذَا قَامَ قَائِمُ آلِ مُحَمَّدٍ ع ضَرَبَ فَسَاطِیطَ لِمَنْ یُعَلِّمُ النَّاسَ الْقُرْآنَ عَلَى مَا أَنْزَلَ اللهُ جَلَّ جَلَالُهُ فَأَصْعَبُ مَا یَکُونُ عَلَى مَنْ حَفِظَهُ الْیَوْمَ لِأَنَّهُ یُخَالِفُ فِیهِ التَّأْلِیفَ؛ آنگاه که قائم آل محمد (صلوات الله علیه و آله) قیام و ظهور کند، خیمه‌هایی بر پا می‌کند تا عده‌ای، قرآن را آنگونه به مردم بیاموزند که خدای بزرگ نازل کرده است. پس آن روز، یادگرفتن قرآن به این شیوه، بر کسانی که قرآن را در این روزگار آموخته‌اند، سخت‌تر خواهد بود؛ زیرا قرآن با شیوه‌ای که خدا فرستاده، بر خلاف چیزی است که ایشان با آن انس گرفته‌اند.»(1)

توضیح:

درباره اینکه خدای حکیم قرآن را چگونه نازل کرده و چرا آموزش قرآن در دوره ظهور #امام_عصر (علیه السلام) «مخالف تألیف» است بحث‌های زیادی میان #حدیث‌شناسان و #قرآن‌پژوهان درگرفته‌. شاید مهم‌ترین و روشن‌ترین معنا چنین باشد:
خداوند قرآن را به ترتیبی سازنده و حکیمانه(2) و همراه با #تفسیر_وحیانی(3) بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نازل کرد تا نقش مربی‌گری ایشان بر پایه‌ی این بیانات(4) و آن ترتیب(5) شکل گیرد، که مهم‌ترین سند نگه‌دارنده‌ی این حکمت‌ها، مصحف امیرمؤمنان(علیه السلام) بود. اما پس از رحلت پیامبر(ص) این گنجینه‌ی بی‌بدیل، از دایره‌ی معارف اسلامی حذف یا کاسته شد و به همین علت امروزه آنگونه که باید و شاید از قرآن بهره نمی‌بریم، جز اندکی. در واقع یکی از کارکردهای مهم آن چشمه‌ی جوشان این بود که بشر در هر مقطعی از زندگی خود دریابد، راهکار قرآن برای برون‌رفت از مشکلات خود و دست‌یابی به مراتب بالاتر #رشد چیست؛ حقیقتی که در روایات اهل بیت (علیهم السلام) بیان شده و به ما رسیده(6) ولی هنوز به شکل بایسته‌ای جزء فرهنگ علمی و عملی مسلمانان قرار نگرفته است.

بر اساس ادله‌ی دینی (همچون روایت مذکور) انتظار می‌رود، پس از ظهورِ سلاله‌ی #شریک_قرآن(7) و بقیّت الله(8) معارف قرآنی در بالاترین سطح ممکن وارد متن زندگی بشر شود؛ چه اینکه آن حضرت حکمت بالغه‌ی الهی است و معلمانی را تربیت خواهد کرد که بتوانند حامل این فقه حکیمانه و رشدآفرین باشند و به دیگران بیاموزند.

الهی که همگی توفیق زندگی قرآنی در پرتو تعالیم و حمایت‌های حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) داشته باشیم؛ چه پیش از ظهور و چه پس از آن.

——

پی‌نوشت‌ها:

(1) شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج 2، ص 386

(2) کتابٌ أُحْکِمَتْ آیاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَکیمٍ خَبیرٍ (هود 1)

(3) و لا یَأْتُونَکَ بِمَثَلٍ إِلاَّ جِئْناکَ بِالْحَقِّ وَ أَحْسَنَ تَفْسیراً (فرقان 33)

(4) ... وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ (نحل 44)

(5) و قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلى‏ مُکْثٍ وَ نَزَّلْناهُ تَنْزیلاً (اسراء 106)

(6) حدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ عَنْ مَنْصُورٍ عَنِ ابْنِ أُذَیْنَةَ عَنِ الْفُضَیْلِ بْنِ یَسَارٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنْ هَذِهِ الرِّوَایَةِ مَا مِنْ آیَةٍ إِلَّا وَ لَهَا ظَهْرٌ وَ بَطْنٌ وَ مَا فِیهِ حَرْفٌ إِلَّا وَ لَهُ حَدٌّ یَطْلُعُ مَا یَعْنِی بِقَوْلِهِ لَهَا ظَهْرٌ وَ بَطْنٌ قَالَ ظَهْرٌ وَ بَطْنٌ هُوَ تَأْوِیلُهَا مِنْهُ مَا قَدْ مَضَى وَ مِنْهُ مَا لَمْ یَجِئْ یَجْرِی کَمَا تَجْرِی الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ کُلَّمَا جَاءَ فِیهِ تَأْوِیلُ شَیْ‏ءٍ مِنْهُ یَکُونُ عَلَى الْأَمْوَاتِ کَمَا یَکُونُ عَلَى الْأَحْیَاءِ کَمَا قَالَ اللهُ تَعَالَى وَ ما یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ وَ نَحْنُ نَعْلَمُهُ.

(محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد صلى الله علیهم، ج 1، ص 203، حدیث 2)

(7) در زیارتنامه‌ی سید الشهداء (علیه السلام)، از جمله در شب #نیمه_شعبان، چنین وارد شده است: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا شَرِیکَ الْقُرْآنِ» (المزار الکبیر، (لابن المشهدی)، ص 426)

همچنین در زیارت امام عصر (ع) موسوم به زیارت آل یاسین آمده است: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا تَالِیَ کِتَابِ اللهِ وَ تَرْجُمَانَهُ» (الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)، ج‏ 2، ص 493)

(8) احادیث، «بَقِیَّتُ اللهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ...» در آیه 86 سوره هود به اهل بیت (علیهم السلام) تفسیر شده است که به گستره‌ی معنایی و مصداقی آیه توجه می‌دهند. (ر.ک. الکافی، ج 1، ص 471، حدیث 5، کمال الدین و تمام النعمة، ج 1، ص 331)

#نیمه_شعبان

#میلاد_امام_زمان

https://eitaa.com/anbaz60/417